Nawożenie przez przyorywanie, przykrywanie i hurtowanie

Przyorywanie nawozu

Nawóz należy przyorywać płytko, na ziemiach piaszczystych i wapiennych można nieco głębiej, na glinach zwięzłych płyciej do dziesięciu centymetrów. Nawóz zbyt głęboko przyorany torfieje, nie rozkłada się należycie i leży długie lata bez skutku. Im mniej czynna, a wilgotniejsza gleba, tym płyciej nawóz należy przykrywać. Jeśli wypadnie przyorać nawóz orką jesienną, głęboką, np. pod buraki, należy dać przed pługiem robotników, którzy naciągają nawóz grabiami na odwróconą skibę, ażeby nie spadał na samą podeszwę głębokiej bruzdy. Można także w tym celu zastosować uprawę z pogłębiaczem, tj. nawóz przykryć orką średniej głębokości, a pogłębiaczem bruzdę głęboko spulchnić.

Przykrywanie nawozem

Obornika używa się z korzyścią do pokrywania pól obsianych, czyli do tzw. potrząsu. Potrząsa się nim oziminy z wiosną, gdy bardzo biednie wyglądają; pokrywa się z doskonałym skutkiem w jesieni koniczyny, zwłaszcza w położeniach surowych i mroźnych, podobnież używa się potrząsu na lucernę i ozime mieszanki pastewne. W tych wypadkach daje się małe dawki nawozu do 150 kg. na hektar, należy go roztrząsać bardzo równo i drobno. Nawet pokrywanie ziemniaków na lato za pomocą rozesłania obornika między rzędami daje na ziemiach piaszczystych a suchych, doskonałe wyniki. Taka osłona z obornika zachowuje w glebie wilgoć, a składniki rozpuszczalne wypłukane wodą deszczową dostają się do gleby bez wielkich strat. Nawóz taki przy późniejszym obsypywaniu ziemniaków dostaje się w ziemię.

Hurtowanie, kosarzenie

Hurtowanie, kosarzenie (koszarowanie) jest to nawożenie odchodami zwierzęcymi w ten sposób, że pozostawia się zwierzęta przez pewien czas na noc w ogrodzeniu na polu, które ma być znawożone. Posuwając ogrodzenie z przenośnych płotów złożone co parę dni coraz dalej, przechodzi się w ten sposób całe pole. Oczywiście w naszym klimacie jest to możliwe tylko w lecie i wczesnej jesieni. Do hurtowania używa się przeważnie owiec, stosuje się w okolicach górskich, gdzie brak ściółki a wywożenie nawozu stajennego jest połączone z trudnościami.

Hurtowanie zasila ziemię składnikami moczu i kału zwierząt (zatem bez ściółki), działa w glebie bardzo szybko, ale działanie to jest krótkotrwałe. Hurtowania używa się w górach, na polach odległych od folwarku, na odłogach pastwiskowych lub na wieloletnich koniczyniskach i pastwiskach sztucznych, które mają być przeorane. Stosuje się je pod oziminę, która jednak w takim stanowisku wylęga dość często, pod rzepak, a także pod jare zboża lub ziemniaki. Oszczędza się przy tym kosztów wywozu i roztrząsania obornika. Po przehurtowaniu całego pola należy je zaraz płytko podorać.

Jedna owca wynawozi przez noc najwyżej 1 m2 pola; dla przekosarzenia jednego morga trzeba by np. 200 owiec trzymać przez miesiąc. Jeśli zagroda na 200 owiec obejmuje na raz 1/10 część morga, to należy ją przestawiać co trzy dni na nową część pola.