Dlaczego należy walczyć z chwastami?

Szkody, powodowane przez chwasty, są liczne i różnorodne; przytoczę tu najważniejsze:

Obecność chwastów wpływa ujemnie na odżywianie się rośliny uprawnej, jest to zupełnie zrozumiale: wszak na polu zachwaszczonym roślina uprawna dzieli się zawartym w glebie pokarmem z sąsiadującym z nią chwastem. A zaznaczyć trzeba, że często zapotrzebowanie danego pokarmu przez chwast przewyższa nawet wymagania pod tym względem rośliny uprawnej Owies np. zawiera około 10% kwasu fosforowego, 20% potasu i 5 – 6% wapna, tymczasem powszechny W owsie chwast łopucha zawiera 12% kwasu fosforowego, 20% potasu i 30 – 40% wapna. Czyż wobec tego przy silnym zachwaszczeniu można być pewnym, że ilość pokarmów w roli wystarczy na zaspokojenie potrzeb rośliny uprawnej, zwłaszcza przy obecnej intensywnej gospodarce, gdy częściej mamy w ziemi raczej niedobór substancji pokarmowych, niż ich nadmiar? Nadto chwasty odznaczają się większą zdolnością wyszukiwania i pobierania pokarmów i dla tego zawsze zwyciężają w walce o byt.

Chwasty odbierają roślinom uprawnym wodę. Im więcej roślin znajduje się na danym terenie, tym większe jest parowanie wody z ich powierzchni, tym szybciej więc wyczerpują się zapasy wilgoci, zawartej w roli. Podług doświadczeń, warstwa zachwaszczonej ziemi rodzajnej zawierała o 1 – 3% wody mniej, niż ziemia wypielona. Oczywiście, wysokość Wynikającej stąd szkody zależy również od charakteru chwastów, jak i terenu. Chwasty o liściach szerokich zabierają więcej wody, niż chwasty z liśćmi o powierzchni malej; na glebach cięższych, bardziej zasobnych w wilgoć, ujemny wpływ chwastów na stosunki wilgotności będzie mniejszy, niż na glebach lekkich, piaszczystych, z natury niezasobnych w wilgoć.

Chwasty odbierają roślinom uprawnym światło. Wiemy, że światło jest niezbędnym czynnikiem w życiu rośliny. Wszak przy jego udziale odbywa się w roślinie proces pierwszorzędnej wagi, przyswajanie dwutlenku węgla z atmosfery. Z tego dwutlenku węgla roślina wytwarza krochmal, cukier itp. cenne produkty, dla których właśnie jest uprawianą; gdy zaś zostanie ona zagłuszona przez chwasty, gdy promienie świetlne skąpo jedynie do niej dochodzą, wtedy jej praca twórcza słabnie, wydajność się zmniejsza. Poza tym niedostateczny dostęp światła wpływa ujemnie na roślinę i w innym kierunku: brak światła pobudza Wzrost łodyg na wysokość, tamując jednocześnie ich grubienie – wskutek czego roślina traci na tęgości i łatwo wylęga.

Chwasty odbierają roślinom uprawnym ciepło. Wszak głównym źródłem ciepła dla warstwy uprawnej są promienie słoneczne; im bardziej zacienianą jest rola, tym mniej ciepła otrzymuje. Dostateczna zaś ciepłota roli jest ogromnie ważnym czynnikiem, warunkującym nie tylko rozwój samej rośliny, lecz i przebieg zarówno bakteriologicznych, jak i chemicznych procesów w roli, od których w dużej mierze zależną jest jej urodzajność.

Chwasty utrudniają uprawę mechaniczną, siew, Wreszcie pielęgnowanie roślin uprawnych oraz ich sprzęt z pola. Są to rzeczy aż nadto znane z praktyki, aby je szerzej omawiać.

Chwasty pośredniczą w szerzeniu się chorób wśród roślin uprawnych. „Rdza zbożowa” naprz., choroba tak często nawiedzająca różne gatunki roślin uprawnych, przezimowawszy w roli pod postacią zarodników, wydaje nowe, które dla swego dalszego rozwoju muszą dostać się przede wszystkim na jakiś określony chwast, którym, zależnie od gatunku rdzy, bywa berberys, lub inna jakaś roślina (niezapominajki, krzywoszy, kruszyna), a stąd dopiero przechodzi na roślinę zbożową Gdy zarodniki nie znajdą w bliskości odpowiedniej rośliny, którą można by nazwać rośliną „przejściową”, giną same, i obawa szerzenia się choroby ustaje.

Sporysz, powszechnie znana choroba żyta, również często dostaje się na roślinę uprawną z jakiegoś chwastu, rosnącego na polu lub miedzy. Bławatek, mlecz warzywny, mysiurek, torebki pastusze są schronieniem dla mątwika, który przenosi się stąd na rośliny uprawne. Nematody buraczane (wałeczniki) osiedlają się na łopusze, gorczycy polnej i innych chwastach, by następnie, gdy zdarzy się sposobność, opanować buraki. Przykładów podobnych można by zacytować cały szereg, przytoczone aż nadto wymownie świadczą o potrzebie niszczenia chwastów, jako roznosicieli chorób roślinnych.

Chwasty są bezpośrednimi szkodnikami roślin uprawnych. Do tej kategorii należą między innymi: kanianka, gnidosz polny, pszeniec itp. pasożyty, żyjące kosztem soków rośliny uprawnej.

Niektóre chwasty posiadają trujące własności, stąd też stanowią niebezpieczną domieszkę w ziarnie, paszy zielonej lub mące. Do takich należy naprz. gorczycznik, zawierający w sobie truciznę niebezpieczną dla gęsi i cieląt; życica odurzająca, której nasiona są trujące dla zwierząt i ludzi; nasiona pszeńca polnego, zmielone ze zbożem nadają mące kolor ciemny i są dla zdrowia szkodliwe.

Nasiona kąkolu zbożowego (czarnuchy), spożyte w większej ilości przez inwentarz, wywołują zapalenie kiszek, wymioty, kolki. Mak szkodzi bydłu, powodując zatwardzenie, odrętwiałość, zbyt obfite ślinienie itp. chorobliwe objawy.

Pasza, zawierająca nasiona, liście, czy łodygi niektórych chwastów, powoduje wady mleka lub masła, wyrabianego z mleka, pochodzącego od krów, tą paszą karmionych na przykład obecność w paszy piołunu lub wrotyczu sprawia, że mleko i masło ma smak gorzki (oczywiście są i inne przyczyny gorzknięcia masła lub mleka).